Witam serdecznie, po wpisach video czas na trochę linijek tekstu. Tematem dzisiejszego wpisu będzie (tak jak widnieje w temacie) Sudan - największe państwo Afryki.
Na świecie niejednokrotnie mieliśmy możliwość obserwować połączenia, oderwania, rozpad i parcelację państw. Do najbliższych nam przykładów zaliczamy połączenie Niemiec w 3.10.1990 roku, gdzie RFN scaliło się z zasofaną gospodarczo NRD tworząc państwo federalne (przyjęcie landów). Podział państwa na suwerenne podmioty międzynarodowe to również bliski nam przykład - chodzi mianowicie o Czechosłowację, która do stycznia 1993 podzieliłą się na dwa odrębne państwa - Republikę Czeską i Republikę Słowacką. Do rozpadu państwa i powstania pomniejszych (przyczyny etniczne, językowe i religijne) zaliczamy również Jugosławię, która stabilność zawdzięczała titoizmowi i odgrodzeniu się od rosyjskiego komunizmu. Jednak po śmierci wiecznego wodza Josipa Broz Tito i dalej poprzejęciu władzy przez Serba - Slobodana Milosevića - wielkie państwo zaczęło się sypać na mniejsze (Chorwacja, Serbia i Czarnogóra, Bośnia i Hercegowina itd.), wywołując interwencje zbrojne i czystki etniczne. Nie możemy również zapominać o największym i najbardziej represyjnym z naszych sąsiadów - ZSRR. Kiedy to po grudniu 1991, komunistyczny moloch trawiony kryzysem gospodarczym, nieudolnymi reformami Gorbaczowa (pierestrojka i głasnost) wziął i się rozsypał z wielkim hukiem na 15 mniejszych państw.
Kolejnym przykładem powstania nowego państwa tym razem na zasadzie oderwania (secesja - terytorium odrywa się od państwa) jest również "bliski" nam przypadek Kosowa, które po walkach z Serbami z pomocą i poparciem krajów UE, oraz Albanii odłączyło się (w bólach i ogniu) od Serbii i uzyskało niepodległość 17 lutego 2008 roku. Jednak nie wszystkie państwa uznały niepodległość tego niewielkiego państewka, wśród nich znalazły się m.in. Białoruś, Rosja, Gruzja, Cypr, Azerbejdżan, Hiszpania i inne.
Takie przypadki powstawania państw to nie rzadkość. W historii jest ich bardzo wiele. Pod spodem przedstawię formy rozpadu/powstania państwa (wraz z przykładami państw).
Powstanie państwa:
- oderwanie (Erytrea od Etiopii )
- rozpad państwa (ZSRR, Jugosławia, Czechosłowacja)
- połączenie (Tanzania = Tanganika + Zanzibar)
- powstanie na mocy aktu międzynarodowego (Urugwaj, Liberia)
- powstanie państwa na "ziemi niczyjej" (Togo, Kamerun, Somalia)
Rozpad państwa:
- włączenie państwa (NRD do RFN jako przyłączenie landów wschodnich)
- rozpad państwa bez kontynuatora (przykłady historyczne)
Należy jednak pamiętać, że aby państwo mogło funkcjonować konieczne jest jego uznanie. Za formy uznania rozumiemy:
- formę dorozumianą - polityka potwierdza istnienie
- wyrażone w formie oficjalnej (np. listem) - pełne i nieodwracalne
Uznanie potwierdza fakt istnienia państwa. Niektórzy badacze prawa międzynarodowego twierdzą więc, że taka forma tworzy podmiot międzynarodowy jest to teza konstruktywna. Uznanie powszechne ma charakter stwierdzający. Ciekawostką jest również tzw. Nota Cuninga, która głosi, że nowo powstałe państwo musi być efektywne, a jego rząd ma przyjąć normy prawa międzynarodowego publicznego.
Powracając jednak do Somalii. Już niebawem odbędzie się tam referendum, w którym mieszkańcy opowiedzą się za separacją (jedna ręka), lub jednością państwa (złączone dłonie) - w związku z dużym odsetkiem analfabetów karty do głosowania będą miały charakter obrazkowy (z podpisem).
Państwem które ma powstać po referendum jest Południowy Sudan, który może oderwać się od tego biednego państwa Afryki. Dla przykładu warto podać kilka danych ekonomicznych, które świadcza o ciężkim położeniu ekonomicznym Sudanu - tabela własna na podstawie danych z serwisu CIA Factbook.
| Co ? | Sudan | Polska |
| ludność | 43 mln | 38,4 mln |
| PKB (ppp) | 92,5 mld USD | 688,3 mld USD |
| PKB (ppp) na mieszkańca (rocznie) | 2, 200 USD | 17, 900 USD |
| Struktura zatrudnienia | 80% rolnictwo, 13 % usługi, reszta przemysł | 17 % rolnictwo, 53 % usługi, reszta przemysł |
| Dług publiczny (PKB) | 105% | 43% |
| Mediana wieku (K+M) | 18,4 lat | 38,2 lat |
Jednak dlaczego Sudan się dzieli? Ano dlatego, że trwająca 20 lat wojna domowa zakończyła się w 2005 roku i jednym z ustaleń pokojowych jest właśnie owo referendum. Z tego powodu w państwie panuje wielka euforia i zniecierpliwienie, frekwencja ma sięgać 90 % (szkoda że u nas tak nie ma). Nad wyborami czuwać mają m.in. satelita Sentinel umieszczona w przestrzeni kosmicznej nad Sudanem (nomen omen wysłana przez firmę Google) we współpracy z ONZ, uniwersytetem Harvarda i organizacją "Not on our watch". Jej celem jest monitorowanie przebiegu wyborów z kosmosu i zapobieganie aktom przemocy. Co do organizacji "Not on ur watch" jest to niezależna organizacja zrzeszająca celebrytów, którym sprawy wolności wyborów i ludobójstwa nie są obojętne. Należą do nie m.in. Mat Damon, George Clooney i Brad Pitt, którzy będą przy wyborach w roli obserwatorów. Jeżeli tylko secesja pomoże temu państwu to niech się stanie!
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz